Zapalenie ucha to nieprzyjemna i bolesna dolegliwość. Najczęściej dotyka dzieci, choć jest również popularnym zjawiskiem u dorosłych. Szczególnie dotkliwe mogą być powikłania po zapaleniu ucha, np. nagła głuchota lub ubytek słuchu. Warto wiedzieć, czym spowodowane jest zapalenie ucha, jakie są jego objawy i konsekwencje.
Główne rodzaje zapalenia ucha
Wyróżnia się 2 rodzaje zapalenia ucha:
- otitis externa, czyli zapalenie ucha zewnętrznego, nazywane często „uchem pływaka”. Powstaje, kiedy woda przedostaje się do kanału słuchowego i zalega w nim z powodu nadmiaru woskowiny. W ten sposób rozwijają się w nim bakterie i powstaje stan zapalny z bólem, zaczerwienieniem, a nawet gorączką;
- otitis media, czyli zapalenie ucha środkowego – to zapalenie ucha w wyniku infekcji wirusowej lub bakteryjnej. Zablokowanie kanalików w uszach śluzem i płynem powoduje bolesny stan zapalny, któremu niejednokrotnie towarzyszą gorączka, nudności, wymioty i problemy ze słuchem. Najczęściej występuje u niemowląt i małych dzieci oraz wiążę się z infekcją górnych dróg oddechowych.
Rodzaje zapalenia ucha środkowego
Zapalenie ucha środkowego dzieli się z kolei na 4 rodzaje:
- wysiękowe zapalenie ucha środkowego – typowe dla niego jest zaleganie płynu w przestrzeniach ucha środkowego, bez istotnych cech zapalenia. Pacjent skarży się na „uczucie pełnego ucha”;
- przewlekłe wysiękowe zapalenie ucha środkowego – długotrwały proces zapalny, trwający przynajmniej 3 miesiące;
- ostre zapalenie ucha środkowego – może rozwinąć się nagle wraz z zaczerwienieniem i opuchlizną tylnej części ucha i okolicy błony bębenkowej (mogą wystąpić: ból, gorączką, a nawet częściowa lub całkowita utrata słuchu);
- nawracające ostre zapalenie ucha środkowego – powtarzające się infekcje ucha środkowego.
Dlaczego zapalenie ucha u dziecka występuje częściej niż u dorosłych?
Zapalenie ucha u dziecka występuje częściej niż u dorosłego. Jest to związane ze znajdującą się w uchu trąbką Eustachiusza i jej specyficznym ukształtowaniem w okresie dziecięcym. U niemowląt i dzieci jest ona szersza, krótsza i ustawiona bardziej w poziomie, co ułatwia przejście zakażenia z jamy nosowo-gardłowej do ucha środkowego. Śluz gromadzi się w uchu, powodując infekcję. Trąbka słuchowa zmienia swoją budowę anatomiczną wraz z wiekiem, a tym samym zmniejsza się ryzyko wystąpienia infekcji.
Przyczyny zapalenia ucha
Przyczyny zapalenia ucha dzieli się 3 rodzaje (ze względu na drobnoustroje, które mogą spowodować takie dolegliwości jak utrata słuchu, ubytek słuchu i szumy uszne):
- zakażenie bakteryjne a utrata słuchu – zwykle odpowiedzialne są za nie gronkowce złociste (Staphylococcus aureus) oraz pałeczki ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa),
- zakażenie grzybicze a ubytek słuchu – powodowane często przez grzyby pleśniowe oraz grzyby z rodzaju Candida,
- zakażenie wirusowe a szumy uszne – wywoływane przez wirusy opryszczki lub wirusy ospy wietrznej – półpaśca.
Mam zapalenie ucha środkowego, słyszę szumy, czy stracę słuch?
Nieleczone zapalenie ucha środkowego może mieć poważne konsekwencje, a jedną z nich mogą być szumy. Należy niezwłocznie zgłosić się do laryngologa, który sprawdzi stan narządu słuchu oraz zaplanuje kompleksowe leczenie. Pomoże to uniknąć powikłań po zapaleniu ucha, w tym utraty słuchu.
Czy zapalenie ucha środkowego grozi nagłą głuchotą?
Zapalenie ucha środkowego może być jedną z przyczyn nagłej głuchoty. Stan zapalny może powodować puchnięcie tkanki ucha, a w konsekwencji nagłą głuchotę. Przy infekcji wirusowej zaatakowane zostają również nerwy słuchowe, które również mogą mieć wpływ na niespodziewaną utratę słuchu.
Czy zapalenie ucha środkowego powoduje niedosłuch?
Są różne rodzaje ubytku słuchu, a zapalenie ucha środkowego powoduje najczęściej tzw. przewodzeniową utratę słuchu, związaną z odkładaniem się złogów kolagenowo-wapniowych w jamie bębenkowej. Pogorszenie słuchu często jest jedynym objawem postaci wysiękowej, dlatego tak ważne jest podjęcie odpowiedniego leczenia.
Zapalenie ucha – powikłania
Nieleczone zapalenie ucha, oprócz utraty słuchu może powodować inne powikłania, w tym:
- perforacji błony bębenkowej,
- zniszczenie kosteczek słuchowych,
- porażenie nerwu twarzowego,
- powikłania wewnątrzczaszkowe (np. ropnie mózgu, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych),
- zapalenie kości skroniowej.
Podstawą do rozpoznania zapalenia ucha i zaplanowania leczenia jest badanie laryngologiczne. Jeśli odczuwasz ból ucha, masz gorączkę, a do tego pojawiają się problemy ze słuchem, nie zwlekaj – czekamy na Ciebie w naszych specjalistycznych gabinetach Twój Słuch. Wykonujemy różne rodzaje badań słuchu, a także dopasowujemy aparaty słuchowe, dbając o komfort, bezpieczeństwo i lepszą jakość życia pacjentów.