W tym wpisie zajmiemy się odpowiedzią na pytanie: jak słyszymy? Słuch jest jednym z najważniejszych zmysłów, które pozwalają nam odbierać impulsy z otaczającego nas świata. Dzięki zdolności słyszenia możemy cieszyć się muzyką, rozmawiać z innymi ludźmi i reagować na różnorodne sygnały dźwiękowe. Ale jak dokładnie funkcjonuje nasz zmysł słuchu? Jak to się dzieje, że słyszymy dźwięki o różnych częstotliwościach? Jak słyszy noworodek, a jak dorosły człowiek?
Dlaczego słyszymy?
Zmysł słuchu to inaczej zdolność do odbierania i rozróżniania dźwięków. Umożliwia nam interpretowanie bodźców zewnętrznych, różnorodnych aspektów świata wokół nas. Jeśli zastanawiasz się, dlaczego słyszymy dźwięki z naszego otoczenia, w pierwszej kolejności warto zastanowić się nad budową samego ucha. Tam rozpoczyna się proces słyszenia, kształtuje się to, jak słyszy człowiek. Ucho składa się z trzech części:
- Ucha zewnętrznego – czyli najbardziej widocznej części, którą nazywamy małżowiną uszną. Jest to fałd skórny, który wzmocniony jest elementami chrzęstnymi tworzącymi delikatną strukturę. Przechodzi w przewód słuchowy zewnętrzny mający styczność z kością skroniową. Zadaniem ucha zewnętrznego jest zbieranie fal dźwiękowych z otoczenia i kierowanie ich do środka ucha.
- Ucha środkowego – przewód zewnętrzny prowadzi do ucha środkowego, w którym znajdują się trzy małe kości: młoteczek, kowadełko i strzemiączko. Oddzielone są błoną bębenkową, w którą uderzają fale dźwiękowe, wprawiając ją w drganie. Drgania te przenoszone są na wymienione wcześniej kości i za ich pomocą przekazywane do ucha wewnętrznego.
- Ucha wewnętrznego – najbardziej złożonej części ucha, która odpowiada za przetwarzanie dźwięków na impulsy nerwowe docierające do mózgu. W uchu wewnętrznym są: przedsionek, ślimak oraz trzy kanały półkoliste, które odgrywają kluczową rolę w procesie słyszenia. Tutaj znajduje się błędnik błoniasty, który wypełniony jest cieczą i przesyła do mózgu sygnały o wykonywanym przez nas ruchu oraz odbieranych dźwiękach.
W jaki sposób słyszymy?
Nasze ucho jest wrażliwe na różne rodzaje dźwięków. Proces słyszenia jest z kolei dość złożonym zjawiskiem, na którego jakość wpływa wiele czynników. Poza odpowiednią budową ucha, istotne są również procesy skojarzeniowe, czy praca układu nerwowego. W jaki sposób słyszymy dźwięki? Wszystko zaczyna się od fal dźwiękowych zbieranych przez małżowinę uszną, która działa jak lejek, kierując dźwięki do przewodu słuchowego. Docierają one do ucha środkowego, gdzie przez kosteczki i błonę przekazywane są do ucha wewnętrznego. Tutaj następuje wytworzenie impulsów elektrycznych. Powstają one w ślimaku zawierającym tysiące mikroskopijnych komórek rzęskowych, których poruszenie generuje impulsy. Przez nerw słuchowy docierają one do mózgu, gdzie są odpowiednio przetwarzane. Odpowiednie obszary pomagają nam w interpretacji tego, co słyszymy i zrozumieniu różnych dźwięków. Dzięki temu odróżniamy ich wysokość, rozumiemy mowę i możemy cieszyć się ulubioną muzyką.
Warto pamiętać, że problemy ze słuchem mogą pojawić się w każdym momencie naszego życia. Dlatego należy wykonywać badania profilaktyczne, które pomogą w odpowiednim momencie zareagować. Być może konieczne będzie korzystanie z pomocy takich, jak aparaty słuchowe, które poprawią komfort funkcjonowania na co dzień. Na rynku istnieją dziś nowoczesne modele tego typu urządzeń, które są niemal niewidoczne i wyposażone w wiele dodatkowych funkcji.
Jakie dźwięki są bezpieczne dla naszego słuchu?
Prawidłowo zbudowane i działające elementy ucha pomagają nam odbierać dźwięki o różnej częstotliwości. Ich natężenie mierzy się w decybelach, które pomagają określić bezpieczny poziom hałasu. Pamiętaj, że słuch noworodka jest niezwykle wrażliwy, należy chronić go przed stanowiący zagrożenie dźwiękami. Jakie dźwięki są dla nas bezpieczne? Przede wszystkim te w przedziale od 20 do 60 decybeli. Cicha rozmowa, szum ruchu ulicznego czy śpiew ptaków nie mają negatywnego wpływu na słuch. Dźwięki od 70 do 100 decybeli są już określane jako ryzykowne i lepiej nie przebywać długo w ich towarzystwie. Pracujące silniki urządzeń elektrycznych, odgłosy ciężkiego sprzętu i pojazdów jak ciężarówka, głośna muzyka, mogą wpływać na naszą zdolność słyszenia. Natomiast dźwięki powyżej 100 decybeli: koncert rockowy, startujący samolot czy pracujący młot pneumatyczny mogą uszkodzić nasz słuch i lepiej unikać przebywania w takim hałasie.
Podsumowanie
Proces słyszenia pomaga nam zrozumieć innych, ale i odnaleźć się w otoczeniu. To, jak słyszmy dźwięki, zależy od budowy naszego ucha. A słyszenie polega na przekształcaniu wibracji odbieranych ze środowiska, w jakim się znajdujemy i przekazywaniu ich do mózgu za pomocą narządu słuchu. Zaburzenia tego procesu, schorzenia w obrębie ucha mogą wpływać na jakość naszego słuchu, dlatego warto regularnie wykonywać badanie słuchu online.